De netwerkdemocratie in Uden:
In Uden zijn we hard op weg om antwoord te geven op vragen die voortkomen uit het ontwikkelen van een netwerkdemocratie. Enerzijds heeft de gemeenteraad nu twee raadsconferenties achter de rug met de centrale vragen: ‘wat is een effectieve raad?’ en ‘Wat is effectieve samenwerking?’, waar diverse acties uit zijn voortgekomen.
Anderzijds heeft de inwoner al laten zien – met haar betrokkenheid in de toekomstvisie van Uden met het project ‘Udenaar de Toekomst’ ( UdT) en later bij de ‘G1000’ – dat als ze bij een vraagstelling betrokken wordt, ze ook bereid is om mee te denken en mee te doen.
Uit beide initiatieven zijn nu vele werkgroepen bezig om concrete invulling te geven aan de ontstane ideeën.
Maar ondanks dat in de laatste drie jaar veel bereikt is staan we nog maar aan het begin van dit proces. Waar de politiek initiatieven zoals UdT, de G1000 en het Kantelhuis wel facilitair en financieel ondersteund heeft staan gemeentebestuur, ambtenaren en inwoners nog teveel op eigen eilandjes en worstelen met hun eigen vraagstukken als zij elkaar proberen te vinden.
Inwoners willen graag betrokken zijn maar kennen de weg niet of lopen tegen blokkades aan. Betrokkenheid vertaalt zich nu naar óf beperkte inspraak óf lid worden van een politieke partij en evt. raadslid worden, er is geen tussenweg. De Raad wil beter zichtbaar zijn, maar kan alleen benaderd worden door een van de politieke partijen aan te spreken. De raad – als entiteit – is daarmee slecht benaderbaar. Ambtenaren willen “van binnen naar buiten” en zoeken naar wegen om ‘de inwoner’ te benaderen; Maar wie zijn dat dan? Hoe komen we met ze in contact en wat is hun legitimiteit?
De ondersteuning van het gemeentebestuur voor de doe-democratie is goed, maar in haar stimulerende rol om inwoners bij de besluitvorming te betrekken valt nog veel te winnen. De Raad staat hiervoor open en denkt na over die rol, over vormen van inspraak en een ander vergadersysteem.
Vanuit de inwoner gezien is steun voor burgerinitiatieven groot, maar de actieve deelname nog beperkt.
Beiden zijn op zoek naar draagkracht en zichtbaarheid en hebben in deze dezelfde opdracht, ieder van uit hun eigen rol. Een opdracht om met elkaar de echte dialoog op gang te brengen.
In de pionierfase is er in de verhouding en relatie tussen doe-democratie en representatieve democratie veel gebeurd, zowel in positieve als negatieve zin. Het is belangrijk hier nu lessen uit te trekken, te herijken en criticasters opnieuw te betrekken, kortom: te ‘hergroeperen’. Met een nieuw vertrekpunt. Hoe nu verder?
Omdat de zoektochten van de verschillende bloedgroepen (Gemeentebestuur, inwoners en ambtenaren) zo fundamenteel met elkaar samenhangen werken initiatieven ook vooral dan als ze in samenhang worden opgepakt.
Daarom starten we niet weer een nieuw individueel initiatief want ons doel is om samen een transitie in te gaan naar een systeem dat past bij deze tijd. Samen meedoen, meebesluiten en meeveranderen. Zoekend naar ruimte voor maatschappelijk initiatief in de bestuurlijke plannen voor de komende periode. Hoe kanaliseren we de nieuwe betrokkenheid en hoe organiseren we de verbinding?
Democratic Challenge:
Deze challenge gaan we in Uden dan ook samen aan. Een groep van 14 individuen – 7 Inwoners,
3 raadsleden, 1 raadsgriffier, 1 wethouder, 1 gemeentesecretaris en 1 ambtenaar – initieert deze aanvraag. Maar we gaan de uitdaging aan om in een jaar tijd een veelvoud bij deze challenge te betrekken.
Onze kernwoorden voor het komende jaar zijn bewustwording en verbinding.
Concreet vertalen we dit voor onze democratic challenge naar 3 pilots:
1. Formeren van een platform van verbindingsofficieren, ondersteund door een academie (VORM)
2. Organiseren van een lokaal evenement najaar 2015 met thema ‘Verbinden, Verbreden en Zichtbaarheid’ inclusief het inzetten van MAEXchange hulpmiddel. (ZICHTBAARHEID)
3. Democratisering in alle fases van een beleidscyclus of initiatief (GROEIPAD)
En in deze lijn werken we dit uit:
1. VORM: Deze verbindingsofficieren vertegenwoordigen de bloedgroepen zonder dat zij een nieuw instituut vormen. Zij zijn verbinders met mandaat, maar zijn geen spreekbuis. Zij zijn neutraal, creëren bewustwording en houden de samenhang in beeld. Zij kunnen zelf concrete voorstellen doen of voorbereiden, of enthousiasmeren en betrekken anderen.
Het aantal en de precieze vorm moet nog uitgewerkt worden, maar het idee is dat dit verder gaat dan bijv. ideeënmakelaars.
Dit platform wordt ondersteund door een op te richten ‘academie’ die hen opleidt of ondersteunt met expertise (zoals bekend raken met politiek-bestuurlijke ins en outs, valkuilen, achtergronden)
2. ZICHTBAARHEID: Tijdens dit evenement verbinden we álle inwonerinitiatieven in en om Uden om elkaar te leren kennen en van elkaar te leren. We verbinden bestuurders met inwoners en doeners met denkers. Nationaal (netwerkbijeenkomst BZK), regionaal (mooie initiatieven) en lokaal (initiatieven, inwoners, ambtenaren, bestuurders). We laten mensen kennismaken met de praktijk én met de theorie, zoeken verbinding met maatschappelijke organisaties en ondersteuning van lokale bedrijven. En we laten vooral zien wat we al doen.
3. GROEIPAD: De laatste 3 maanden van de challenge toetsen we de uitkomsten van pilot 1 en 2 door bij 2 concrete projecten in alle fases ( initiatief, planvorming, besluitvorming, uitvoering en controleren & leren) de inwoner te betrekken;
1 beleidsvormend project en 1 infrastructureel project. Tijdens het evenement zal dit onderdeel zeker aandacht krijgen en ook de verbindingsofficieren spelen hierin een rol.
Met deze 3 pilots wordt de longinhoud groter. Zonder dat het is toegespitst op G1000 of UdT of gemeentehuis of politieke partijen. Het brengt de netwerkdemocratie in Uden verder.
Met kleine stappen en een lange adem.
Zie: https://goo.gl/sZ9eJ0 (voor tekst met illustraties)
Vernieuwend
De zoektocht van ambtenaren, politiek en de inwoner hebben grote overeenkomsten, die we dan ook gezamenlijk en in samenhang willen oplossen door te verbinden. De verbindingsofficieren moeten voor deze verbinding zorgen.
Een verbindingsofficier is daarmee dan ook slecht vergelijkbaar met andere concepten zoals een ideeënmakelaar. Waar bij een ideeënmakelaar het idee en de coördinatie centraal staan, zal de verbindingsofficier de samenwerking voorop stellen.
Impact
Over een jaar hebben inwoners, ambtenarij en politiek de doe-democratie, met elkaar versterkt. Betrokkenheid heeft een brede tussenweg gekregen.
Vinden en gevonden worden is blijvend makkelijker gemaakt. Uden is democratischer in alle fases van de beleidscycli.
Overdraagbaar
Niets in deze challenge is specifiek voor Uden. Uitgaand van bereidheid in alle bloedgroepen is er geen enkel obstakel voor een andere gemeente.
