Waarom levert jouw experiment een bijdrage aan dit thema?
1. De kracht en zeggingskracht van de gemeenschap krijgt vorm in een TransitieAgenda
2. De kracht en zeggingskracht van de gemeenschap krijgt stem in de vorm van een TransitieKabinet
3. De gemeenteraad krijgt de regie over 2 nieuwe vormen van democratie van onderop: TA en TK
1. Concreet experiment
Lokale gemeentepolitiek is doorgaans gericht op de jaarlijkse gang van zaken in een gemeente over een zichtperiode van een College, zijnde maximaal 4 jaar. En hoewel er talloze toekomstscenario’s, vergezichten en 2030-plannen worden opgeschreven in gemeenten en regio's, wordt er nog voornamelijk gestuurd op korte termijn en op de traditioneel bestuurlijk-organisatorische- begrotingstechnische agenda. Voorbeeld: wonen, duurzaamheid, welzijn, sport, zorg, werk, onderwijs, inkomen, toerisme, etc En daar wringt de schoen. Deze bestuurlijk-organisatorische agenda matcht niet meer met de nieuwe maatschappelijke agenda van verandering en vernieuwing. Dat met die agenda’s moet dus echt anders! Waarom? Omdat we leven in een tijd van grote transities. Het zijn onvermijdelijke en daarmee voorspelbare fundamentele veranderingen in onze samenleving. Daarvoor geldt een andere agenda-indeling, een maatschappelijke agenda: op weg naar energieneutraal, robotisering, mediacratie, internationalisering, mega- verlies aan banen, krimp, disruptieve economische modellen, the internet of things, genetica, digital healthcare/warfare, circulaire economie, etc. Sommige van deze transities hebben een tijdspanne van 5 tot 10 jaar, maar andere, zoals de energietransitie en een wereldvoedseltransitie, zullen al gauw 20 tot 30 jaar omspannen. Maar nu al kunnen we en moeten we daar op sturen, dus agenderen.
Tot zover even over het verschil in agenda’s. Maar er is meer. De rol van de gemeente zal meer en meer vermengd worden met die van burgers, organisaties, onderwijs en bedrijven, omdat zij in toenemende mate mede- en zelfverantwoordelijk zullen en willen worden voor investeringen in onze toekomst. Anders gezegd, in toenemende mate neemt de lokale samenleving verantwoordelijkheid en in toenemende mate zal ook de lokale samenleving gaan optreden als aanjager, co-financierder en als verantwoordelijke. Nieuwe sociale ondernemingen spelen hierin een belangrijke rol. Dat betekent dat niet alleen de agenda’s dienen te worden gesynchroniseerd, maar ook de onderlinge posities opnieuw moeten worden bepaald. De gemeenschap en de gemeenteraad kunnen hierin het voortouw nemen. In een of meerdere gemeenten wil TRANSITIEWATCHER een experiment opzetten met de volgende
onderdelen:
1- Cross-agendering: synchronisatie van korte termijn bestuurlijke agenda’s en lange termijn maatschappelijke agenda’s.
2- De energieke samenleving krijgt een gezicht met een Lokale Transitie Agenda (LTA).
3- De energieke samenleving krijgt een stem met het Transitiekabinet.
4- De gemeenteraad krijgt als hoeder van de Transitieagenda grip op lange-termijn- ontwikkelingen en draagvlak vanuit de gemeenschap.
2. Lokaal karakter
Eerste fase van het experiment is het opladen van een lokale Transitieagenda samen met burgers, organisaties, onderwijs en bedrijven. Dit kan in een serie van vernieuwende bijeenkomsten.Tweede fase van het experiment omhelst het kruisen, letterlijk!, van de lokale beleidsagenda met de nieuw opgesteld Lokale Transitie Agenda. Dit levert allerlei nieuwe crossovers op tussen oude politiek en nieuwe ontwikkelingen. Deze kruising kan plaatsvinden in een snelkookpanmodel, bv P100 (info: TRANSITIEWATCHER). In de derde fase vindt een evaluatie plaats van fase 1 en 2 en vindt er doorvertaling plaats naar het instellen van een lokaal Transitiekabinet dat gaat optreden als hoeder en vertegenwoordiger van de vanuit de samenleving gewenst veranderingen op korte maar vooral lange termijn. In fase vier wordt er vanuit de gemeenteraad initiatief genomen tot het opzetten van een structuur voor LTA en LTK.
3. Vernieuwing van lokale democratie
Zie hiervoor
4. Duurzame impact
Het proces van Transitieagenda kan op gemeentelijk niveau jaarlijks, 2-jaarlijks of 4-jaarlijks worden herhaald. Het Transitiekabinet, met vertegenwoordigers uit alle geledingen, is altijd in zitting, maar zou jaarlijks, 2- jaarlijks of 4-jaarlijks kunnen wijzigen van samenstelling.
5. Grootste uitdaging
De verbinding van dit initiatief met een gemeenteraad.
6. Ondersteuningsvraag
1. Een gemeente die dit experiment aandurft
2. Een bestuurlijke en democratisch verantwoorde inbedding van onze instrumenten: Transitieagenda en Transitiekabinet.
Welke partijen van binnen de gemeente zijn betrokken bij het experiment?
gemeenteraad, burgers, organisaties, onderwijs, bedrijfsleven
Welke partijen van buiten de gemeente zijn betrokken bij het experiment?
Organisaties op gebied van: bestuurlijke vernieuwing, VNG, etc.
