We willen een structurele kans geven voor betere “deliberatie” en een vorm van burgerberoep. Mensen die een afwijzing van de gemeente niet begrijpen kunnen in beroep bij een groep burgers die bereid zijn mee te denken. We kijken dan of zij tot dezelfde afweging komen als de gemeente. Neem de traplift van de 90-jarige man uit Alphen. Laatst circuleerde een brief aan de man waarin staat dat hij geen traplift krijgt ‘omdat hij eerder had kunnen voorzien dat traplopen moeilijk zou worden’. Volgens de gemeente zit de zaak genuanceerder in elkaar dan op social media wordt gesuggereerd. Leg dat eens voor aan burgers! Vinden zij ook dat de zaak genuanceerder ligt? Dat geeft dat vertrouwen! Vinden zij van niet? Dan is dat reden om de uitspraak te heroverwegen. Daarom hebben Marije van den Berg en Hein Albeda bedacht dat het goed te organiseren is om de beslissing van de gemeente als second opinion voor te leggen aan leken, gewone mensen die bereid zijn te argumenteren en mee te denken.
Wij zeggen: geef mensen de kans een afwijzing waar ze het niet mee eens zijn, voor te leggen aan een groep burgers die zich in de zaak verdiept en tot een eigen oordeel komt.
Een second opinion of in gewoon Nederland: de tweede mening. Is de groep het met de gemeente eens? Dan wint de gemeente aan vertrouwen. Is de groep het er niet mee eens? Dan kun je als gemeente leren van hun argumenten.
Gemeenten kunnen in dit experiment bewoners die boos zijn over een afwijzing, de mogelijkheid geven hun situatie voor te leggen aan het panel van De Tweede Mening. De Tweede Mening geeft dan een dringend advies aan de gemeente waar de gemeente alleen met argumentatie vanaf mag wijken.
Bewezen in de praktijk
Het is een haalbaar experiment: het is al praktijk bij FBTO. Als je het niet eens bent met een afwijzing door FBTO kun je dat voorleggen voor een second opinion aan een groep mensen (zowel klanten als mensen die geen klant zijn van FBTO) op onderling.nl.
Slagen de experimenten, dan kunnen we verder gaan bouwen en een echte “second opinion”-community gaan opzetten, bijvoorbeeld door bij loting een panel te selecteren.
Wat voor gemeente/afdeling is geschikt voor dit experiment?
Er zijn gemeenten benaderd, en we zoeken nog steeds gemeenten met de combinatie van bestuurlijk draagvlak en enthousiaste ambtenaren.
Gemeenten kunnen meedoen in een pilot-light versie, of een echte pilot. De pilot-light houdt in dat een deelnemende gemeente meedenkt ‘hoe het zou kunnen’ en een testcasus uitvoert, intern, met ambtenaren. Het vervolg houdt in dat de gemeente daarna ook een testcase doet en een casus voorlegt aan een eigen bestaand burgerpanel (in veel gemeenten bestaat immers al zo’n panel).
Wat vragen we en waarom kost het geld?
Durf het aan en doe mee! We vragen startfunding van 3.000 euro per gemeente en de bereidheid mee te denken om het een instrument te maken waarvan de gemeente mede-producent en mede-eigenaar zijn.
Voor Hein en Marije is de motivatie om dit experiment aan te zwengelen: het kan er in de lokale democratie beter op worden als dit lukt, en we zijn ontzettend nieuwsgierig welke effecten deze vorm in gemeenten kan opleveren. We willen helpen om het uit de startblokken te krijgen – en de financiële bijdrage aan de pilot is dan ook om een deel van de uren die dat kost, te kunnen betalen, zodat we er tijd voor kunnen maken.
Ons ideaal is dat dit nieuwe instrument van de gemeenten worden die er iets aan hebben; het idee/concept is dan ook te gebruiken onder de Creative Commons licentie: je mag er zelf mee aan de haal zonder dat wij daar een vergoeding voor willen hebben, mits je jouw versie deelt met anderen en er niet zelf een commercieel product van maakt. (http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/)
Initiatoren
De Tweede Mening is opgestart door Hein Albeda () en Marije van den Berg (). Wij zijn beiden gepokt en gemazeld als adviseur van gemeenten en burgergroepen. Wij hebben ervaring in het werken met burgerparticipatie, het begrijpen van de ambtelijke logica, de politieke logica en burgerlogica.
