81 ideeën en een enorme “bijvangst”!
Dick van Ginkel – Raadslid D66 Zeist laat vanuit de gemeente Zeist horen over wat ze meemaken en welke democratische dilemma’s ze tegenkomen bij het opzetten van hun experiment.
Op dit moment is de Z-battle Zeist in volle gang. Alle inwoners van Zeist zijn in de afgelopen weken uitgenodigd om hun ideeën voor vernieuwing van de lokale democratie in te sturen. De opbrengst is overweldigend: 81 ideeën (9 junioren en 72 volwassenen) variërend van invulling van leegstand, cultuur- en sportactiviteiten tot een “lottocratie”. Vijf inwoners van Zeist zijn bereid gevonden samen de jury te vormen en die jury is het inmiddels ook eens geworden over de criteria waarmee de inzendingen beoordeeld worden, namelijk de mate waarin plannen:
- Impact hebben op zo veel mogelijk Zeistenaren
- Aansluiten op de behoeften van desbetreffende doelgroepen en zijn afgestemd
- Duurzaam zijn (zo lang mogelijk ten goede komen voor Zeistenaren)
- Innovatief en vernieuwend zijn voor Zeist
- Verbindingskracht hebben
- Concreet en op korte termijn realiseerbaar zijn
Nu al een succes, maar het hoogtepunt komt nog
De Z-battle werkt toe naar een hoogtepunt op 2 juli 2016. Dan zullen de twintig beste ideeën met elkaar de ‘battle’ aangaan met als hoofdprijs dat het winnende idee gerealiseerd gaat worden! Bij de selectie van de 29 beste ideeën (20 volwassenen en 9 junioren) wordt de samenleving ook weer intensief betrokken. Alle indieners van een idee maken een promotiestukje voor publicatie op de website van de Z-Battle. En gedurende twee weken heeft iedereen uit de Gemeente Zeist de mogelijkheid online te stemmen en zijn/haar voorkeur voor de ideeën uit te spreken.
Het echte succes van de Z-battle kunnen we natuurlijk pas aan het einde overzien; dan weten wie gewonnen heeft en welk idee voor vernieuwing van de lokale democratie gerealiseerd gaat worden. Maar het enthousiasme waarmee aan de Z-battle gewerkt wordt is hartverwarmend en levert nu al enkele heel waardevolle ‘bijvangsten” op.
Samenwerking op allerlei niveaus
Omdat niet iedere inwoner even vaardig is in het formuleren van zijn/haar ideeën wordt er met iedere indiener persoonlijk contact gelegd en gevraagd of er behoefte is aan coaching. Die coaching wordt verzorgd door een team van enthousiaste ambtenaren. Soms volstaat het om een beetje te helpen met het maken van een goede promotietekst, in andere gevallen kunnen inwoners een beetje op weg worden geholpen om hun idee verder uit te werken. Mensen worden met elkaar in contact gebracht om te ontdekken of hun ideeën kunnen worden gekoppeld aan plannen van anderen.
Die samenwerking tussen inwoners en de intensieve wijze waarop de ambtenaren daarbij faciliteren is een ongekend mooie bijvangst. Het laat zien hoe de samenwerking tussen inwoners en gemeente op een vernieuwende wijze kan plaatsvinden, en inwoners steun krijgen voor hun idee met een meewerkende gemeente als partner. En dat is een bijvangst die een nieuwe toon zet in de relatie tussen gemeente en inwoners, en waar Zeist nog veel plezier aan kan beleven.
Rol van de raad
De gemeenteraad heeft vanaf het allereerste begin de Z-battle van harte ondersteund, en heeft zich ook gerealiseerd dat de rol van de Raad zich zou moeten beperken tot het aangeven van – zo beperkt mogelijke – kaders aan de voorkant. En dat heeft de Raad dan ook gedaan. Tegelijkertijd voelt de raad zich ook betrokken bij de Z-battle en wil ze niet alleen aan kant staan toekijken. Hierover zijn in de raad best pittige gesprekken gevoerd en uiteindelijk heeft de hele raad zich gevonden in organiseren van een ‘markt’ waar alle ideeën gepromoot worden voor de raad, gevolgd door een korte openbare en raadsvergadering, waarin de raad advies uitbrengt aan de jury.
De jury krijgt dat advies mee en maar mag hier wat mee doen, maar ze mogen het ook naast zich neer leggen. Deze opstelling van de Raad waarin gezocht wordt naar een goede balans tussen de rol en betrokkenheid van de raad en de ruimte die aan de samenleving gelaten wordt om tot besluiten te komen, is ook een mooie ‘bijvangst’ als leerproces voor vernieuwende democratie.
De Z-battle is in volle gang, en we vol verwachting over de winnaar.
Maar de bijvangst tot op heden is al zeer de moeite waard.
