Deep Democracy

Waarom levert jouw experiment een bijdrage aan dit thema?

Deep Democracy biedt een nieuwe vorm van democratie waarin besluiten tot stand komen na grondige beraadslaging, het verkennen van de tegenstem en het toevoegen van de wijsheid van de minderheid. Door met deep democracy te werken geeft de raad onmiddellijk ook zelf vorm aan vernieuwing van de cultuur. Het wordt normaal om de diepgang op te zoeken, het wordt normaal om de wijsheid in de tegenstem mee te nemen, het wordt normaal om voorbij het sabotagegedrag te komen, en te vertrouwen dat men elkaar echt kan vinden. Veelal wordt bereikt dat mensen in beweging komen, sterke overtuigingen -op zijn minst even- kunnen loslaten en men de complexiteit van de zaak onder ogen ziet en vanuit gezamenlijkheid kan werken. Deep Democracy draagt bij aan het creëren van een gemeenschap.

1. Concreet experiment

Een gemeenteraad die werkt aan vernieuwing komt in een nieuwe rol. Een veranderingsproces is aan de orde. Deep Democracy kan worden ingezet om een grondige dialoog te voeren: wat is er gaande? wat verandert er in de verhoudingen tussen gemeentelijk apparaat, college, raad en andere stakeholders in de gemeente (inwoners, organisaties, bedrijven), wat is onze visie op de vernieuwing, in welke rol komen we en welke gedragingen passen daarbij. Opbrengsten van deze dialogen zullen zijn:

• Weten wat men zelf wil en waar men gezamenlijk staat. Op basis daarvan besluiten nemen en een gezamenlijk plan opstellen;
• Meer inzicht in en ervaring met een 'andere' vorm van democratie (gedragen besluitvorming in plaats van meerderheidsdemocratie).
• Meer inzicht in en ervaring met een gedurfde dialoog waarin de tegenstem en tegenstellingen er nadrukkelijk mogen zijn en worden aangegaan;
• Meer inzicht in de samenhang tussen rationele en irrationele processen in debat en besluitvorming, en het toegroeien naar een gemeenschappelijke basis, common ground.

De raad kan Deep Democracy inbouwen in haar manier van werken. In een aantal trainingssessies leert men de achtergronden en oefent men met de werkwijze. De Raad kan ook een groep mensen uit haar midden aanwijzen die zich gaan bekwamen in het begeleiden van de beraadslagingen volgens de methode van Deep Democracy.

2. Lokaal karakter

Met deep democracy kunnen lastige gesprekken worden gevoerd, kunnen betrokkenen met elkaar een grondige beraadslaging voeren, en kan tot een gedragen besluitvorming gekomen worden. De raad, in samenwerking met andere betrokkenen, stelt zelf vast waarover de dialoog, de lastige gesprekken, de beraadslaging en de besluitvorming moeten gaan.

3. Vernieuwing van lokale democratie

Nieuwe manier van werken: de raad houdt beraadslagingen, consultaties, en neemt gedragen besluiten op een (diep) democratische wijze; De raad komt in een pro-actieve rol. Stelt een eigen agenda op, is in gesprek met relevante betrokkenen; ondersteunt de participatieve democratie in de gemeente; draagt er actief aan bij dat alle spelers nieuwe passende rollen op zich nemen.

4. Duurzame impact

De filosofie en werkwijzen van Deep Democracy (Lewis Method) zijn ontwikkeld in postapartheid Zuid Afrika om in het bedrijfsleven de waarde van diversiteit te benutten. Het heeft zijn nut inmiddels ook bewezen in de social profit-sector. Het wordt momenteel toegepast is 35 landen over de hele wereld door begeleiders, maar ook door managers, maatschappelijk werkers, docenten, mediators, bestuurders en politici op lokaal en landelijk niveau. In Nederland wordt het vooral nog gebruikt in het bedrijfsleven. Voor een voorbeeld echter van een werkgroep van gemeenteraadsleden en ambtenaren aan lokale vernieuwing zie een beraadslaging in de gemeente Zeist.

5. Grootste uitdaging

Wij zijn op zoek naar een raad dit het aan wil gaan met deep democracy. Dit vereist moed en vertrouwen. Met deep democracy vervaagt meestal de bestaande hiërarchie. Dat is onwennig. Bovendien: het echt luisteren naar de tegenstem, het geloven dat daar wijsheid ligt, het niet uit de weg gaan van emoties en tegenstellingen en soms het conflict júist opzoeken, zijn zaken die we niet dagelijks doen. Deep Democracy gelooft dat het oplossend vermogen van groepen groot is, ook bij verharde tegenstellingen. Met de toepassing in het domein van de lokale democratie, wordt in Nederland nu begonnen. Dat is op zich al een uitdaging.

6. Ondersteuningsvraag

Wij zoeken gemeenteraden die dit experiment met deze nieuwe vorm van grondige dialoog en vernieuwing van de democratie aan willen gaan. Desgewenst kunnen we starten met een kennismakingsworkshop.

Welke partijen van buiten de gemeente zijn betrokken bij het experiment?

Dit voorstel is ingediend door Bureau Boelens/ Louise Boelens (organisatie-coach, jurist en deep democracy practitioner). Zij werkt samen met collega deep democracy practioners, met bureau Danthe dat ondernemingsraden ondersteunt bij het vinden van een nieuwe rol (vergelijkbaar proces als gemeenteraden) en met Nelleke Metselaar van ‘Pleinen’ (zie elders op deze pagina).