Stadslab Nijmegen is een netwerk en ondersteuningspunt voor Nijmegenaren die hun straat, wijk of stad willen verbeteren. Het platform helpt burgerinitiatieven verder in hun ontwikkeling en realisatie. Ze vragen de Democratic Challenge om deskundigheid op het gebied van communicatie en het maken van een businessmodel.
Vernieuwend
Op dit moment ontstaan op diverse plaatsen in Nederland stadslabs. Naar onze mening is hun gemeenschappelijke noemer ‘op innovatieve wijze bijdragen aan stedelijke ontwikkeling’, echter is er geen standaard concept met vaste richtlijnen over hoe een dergelijk lab op te richten. De bestaande stadslabs variëren dan ook van rechtsvorm, organisatie, invalshoek, looptijd, financiering, thematieken etc. Het vernieuwende en onderscheidende van Stadslab Nijmegen zit in (de combinatie van):
– De onafhankelijke positie. Stadslab Nijmegen fungeert als spil tussen de verschillende partijen in de stad en stimuleert samenwerking door verbindingen te leggen en verschillende ‘werelden’ aan elkaar te koppelen. Hierdoor worden bestaande kloven tussen partijen overbrugd en ontstaan nieuwe samenwerkingsverbanden tussen partijen die vanuit hun dagelijkse praktijk niet direct met elkaar in contact zouden komen. Dit kan zowel intern binnen een organisatie, als extern tussen organisaties plaatsvinden.
– De kracht van het netwerk. Stadslab Nijmegen functioneert door het sociale netwerk in de stad. Dit vormt de basis voor het leggen van verbindingen en hierdoor mogelijk maken van het starten van een co-creatie proces om burgerinitiatieven te realiseren. Tegelijkertijd maakt dit dialoog, begrip voor elkaar en het gevoel van ‘samen kunnen wij de stad maken’ mogelijk. De waarde van Stadslab Nijmegen zit dan ook niet in financiële waarde, maar juist in de sociale waarde die zij bijdraagt aan de stad.
– Een platform van en voor de stad. Het streven is om Stadslab Nijmegen binnen een drietal jaren uit te laten groeien tot een platform dat door de stad in stand wordt gehouden. De stad is eigenaar.
– Het doen! Binnen Nijmegen wordt veel gesproken over stimuleren van burgerparticipatie – en initiatieven, de faciliterende rol van de gemeente en het activeren van burgers. Echter, wanneer daadwerkelijk van idee naar realisatie overgegaan dient te worden, vervallen partijen in hun traditionele rol en bloeden veel goede initiatieven dood. Hier wil Stadslab Nijmegen verandering in brengen door ‘slagkracht’ te organiseren rondom initiatieven (middels het netwerk) en indien nodig zelf ondersteuning te bieden aan burgerinitiatieven. Hierdoor worden initiatieven naar een hoger niveau getild en zullen er meer daadwerkelijk gerealiseerd worden.
– De Triple Helix: Binnen Stadslab Nijmegen werken de 3 o’s (onderwijs, ondernemers en overheid) samen aan ruimtelijke opgaven en daarmee stedelijke vernieuwing. Hierdoor ontstaan creatieve en vernieuwende oplossingen doordat koppelingen ontstaan tussen jong en oud, onervaren en ervaren en theorie en praktijk. Tegelijkertijd zorgt dit voor een bredere inbedding van Stadslab Nijmegen in Nijmegen.
Impact
– Het is streven is om bij te dragen aan de realisatie van minimaal 10 bottom-up initiatieven per jaar (30 in de aankomende 3 jaren). Deze gerealiseerde projecten dienen als showcase om te laten zien dat de overheid in mindere mate, of in sommige gevallen helemaal niet, nodig is om iets te realiseren. Zelfredzaamheid van de samenleving wordt bevorderd. Echter, nog belangrijker is het co-creatie proces dat aan deze realisatie ten grondslag ligt. Hierdoor treden partijen buiten hun comfortzone omdat ze op een andere manier, dan in hiërarchische verhoudingen en middels discussie/debat, met elkaar samenwerken. Deze ervaring en dit proces vormen dan ook de basis voor een vernieuwde manier van samenwerking voor meerdere jaren. Zo wil Stadslab Nijmegen bijdragen aan een cultuuromslag voor zowel overheden, als burgers en bedrijfsleven en instellingen, om op een andere manier met elkaar samen de stad te maken.
– Vooraf op zichzelf staande sociale netwerken kennen elkaar nu en kunnen elkaar vinden wanneer dit nodig is. Tegelijkertijd zijn nieuwe sociale netwerken en allianties ontstaan. Omdat ze ontstaan zijn op basis van een gezamenlijke deler, namelijk een gezamenlijk initiatief, hebben zij een relatie met elkaar opgebouwd die voor een langere tijd blijvend is. Ook na realisatie van het initiatief weten zij elkaar daardoor te vinden wanneer dat nodig is.
– Er is begrip voor elkaar ontstaan. Partijen weten van elkaar wie ze zijn en wat ze kunnen verwachten. Tevens is voor ieder, door met elkaar aan de slag te gaan met een concreet initiatief, de eigen (en wellicht nieuwe) rol binnen het proces van stadsontwikkeling duidelijker geworden.
– We spreken niet meer over burgers binnen de politieke context, maar hebben het over inwoners en dat kunnen personen zijn uit alle lagen van de bevolking en diverse posities binnen bedrijfsleven en/of overheden.
– Het Stadslab is als platform opgepakt door de stad en wordt benut om verbindingen te leggen, kennis te delen en middels co-creatie stedelijke ontwikkelingen te realiseren.
Overdraagbaar
Stadslab Nijmegen is een platform waaraan ‘spelregels’ en een werkwijze zijn gekoppeld. Dit vormt de basis voor een Stadslab en is daarom ook toepasbaar binnen andere steden. De ‘spelregels’ en werkwijze zijn gedocumenteerd en worden door de ervaringen verder ontwikkeld. Het zou erg interessant zijn als andere steden hier ook aan bij kunnen dragen, waardoor we gezamenlijk Stadslab spelregels ontwikkelen.
