Waarom levert jouw experiment een bijdrage aan dit thema?
In Mooi, mooier Middelland bepalen bewoners van Middelland hoe de wijk zich ontwikkelt. Ze hebben de zeggenschap over een gemeentelijk programma opgeeist. De burgemeester heeft namens het stadsbestuur een samenwerking voorgesteld die hij co-creatie heeft genoemd. In Mooi, mooier Middelland werken bewoners, ondernemers en ambtenaren aan een programma ter verbetering van de wijk. De bewoners hebben hierin de leidende rol.
1. Concreet experiment
Middelland, een stadswijk in Rotterdam West, experimenteert sinds een jaar met co creatie. Een aangekondigde investering van negen miljoen euro door het stadsbestuur is de aanleiding voor een groep bewoners om mee te willen beslissen over de besteding. Voorbij het bekende pad van inspraak. In tegenstelling tot de verwachte bestuurlijke verkramping, geeft het bestuur van de stad bij monde van burgemeester Aboutaleb maximale ruimte voor een experiment van co creatie waarin de bewoners en ondernemers van Middelland samen met de ambtenaren van de gemeente Rotterdam komen tot een programma ter verbetering van de wijk. De samenwerking is in deze cocreatie uitdagend. Niet alleen tussen de verschillende bewoners en ondernemers maar ook de tussen bewoners en ambtenaren. Vooral het gegeven dat je als ambtenaar met dingen naar buiten moet die nog niet af zijn, is spannend. Ook wordt soms verwacht dat de ambtenaar professional is op het vlak van cocreatie. Die verwachtingen zijn niet altijd waar te maken omdat het voor de betrokken ambtenaren ook nieuw is. Uiteraard verlangt het proces dat je werkt op zeer onregelmatige tijden maar dat is een ingewikkeldheid die iedereen in het proces raakt.
De gebiedscommissie, een orgaan bestaande uit gekozen volksvertegenwoordigers, krijgt de rol om de participatie voor alle Middellanders mogelijk te maken. Burgemeester Aboutaleb staat als een bondscoach aan de zijlijn om ons aan te moedigen en toe te roepen: "probeer, durf, zoek de grenzen op en neem zoveel mensen mogelijk mee in dit experiment!" Op dit moment (augustus 2016) wordt het programma uitgevoerd in 12 werkgroepen. Deze werkgroepen bestaan uit bewoners en ambtenaren. Ook in de uitvoering is cocreatie (coproductie) van betekenis. Het werk wordt zoveel mogelijk uitgezet (via openbare bekendmakingen) binnen de wijk zodat Middellanders kunnen meedoen met de uitvoering – naast de sturing via de werkgroepen. De begroting voor komende jaren moet nog worden vastgesteld. Het gemeentebestuur legt de verantwoordelijkheid voor de keuzes bij de Middellanders. Dat is nog een spannend onderdeel van het experiment. Er is veel betrokkenheid bij de verschillende onderdelen van het programma. Er is onvoldoende eigenaarschap op het 'geheel'/afweging algemeen belang/democratie/besluitvorming. Voor deze uitdaging staan we nu.
2. Lokaal karakter
In de wijk Middelland, centrumwest van Rotterdam. Middelland is een wijk met 11.000 inwoners, zeer gevarieerde bevolkingssamenstelling en behoorlijk dichtbevolkt. Een echte stadswijk.
3. Vernieuwing van lokale democratie
Het stadsbestuur, het college vooral, heeft alle ruimte gegeven om de democratie in Middelland op Middellands niveau te organiseren. "De Middellanders willen het zelf doen, dan moeten ze ook de verantwoordelijkheid voor hun keuzes nemen." De lokale democratie bestaat uit de organisatie van werkgroepen waarin het werk voorbereid wordt. 1 keer per kwartaal vindt een grote wijkbijeenkomst plaats. Hiervoor worden alle bewoners uitgenodigd. Meestal komen er 130 mensen op af. Tijdens deze bijeenkomsten worden de grote lijnen besproken en voorgesteld. Er vindt geen verkiezing of stemming plaats. De belangenafweging vindt vooral plaats in de werkgroepen. De lokale democratie heeft nog een tekort op het vlak van de afweging tussen de werkgroepen.
4. Duurzame impact
Het experiment beoogt het eigenaarschap van Middellanders bij hun wijk te vergroten. Ook is er meer contact tussen verschillende bewoners(groepen) en is meer samenwerking met elkaar. Het beoogt ook een andere verhouding van bewoners en de lokale overheid. In dit experiment weten professionals van de overheid ook niet altijd hoe het moet.
Het co-creatie proces veronderstelt ook een systeem- en cultuurverandering van de ambtelijke organisatie. Dat bewoners de leiding hebben en dat ambtenaren professioneel mee moeten doen (maar niet achterover hangen!) is echt een nieuwe werkwijze.
5. Grootste uitdaging
Het besluitvormingsproces in Middelland. Wie mag er namens de wijk beslissingen nemen? Wie wil verantwoordelijkheid dragen voor gemaakte keuzes?
6. Ondersteuningsvraag
Hulp bij het vormen van een besluitvorming in Middelland
Welke partijen van binnen de gemeente zijn betrokken bij het experiment?
alle afdelingen van de gemeente Rotterdam en de gebiedscommissie Delfshaven
Welke partijen van buiten de gemeente zijn betrokken bij het experiment?
Bewonersgroepen, ondernemersvereniging, woningcorporatie, welzijnsinstelling
