De huidige discussie over de toekomst van de journalistiek wordt beheerst door een zoektocht naar nieuwe verdienmodellen. In de veronderstelling dat het daarna weer gewoon business as usual is. Ik denk dat de ontwrichting dieper gaat, dat het de hoogste tijd is dat de makers, journalisten, zich over de snel veranderende behoeftes gaan ontfermen. Dat zij zich gaan verbinden aan de mensen waarvoor ze werken en die ze willen verheffen. Daarvoor zullen journalisten nieuwe maakmodellen moeten bedenken, nieuwe manieren om journalistiek te bedrijven. Als ze daarin slagen, komen de verdienmodellen vanzelf.””
Dit ruim twee jaar oude citaat uit de oratie van hoogleraar journalistiek Jeroen Smit (RUG) is een belangrijke inspiratiebron voor het journalistieke initiatief De Staat van Tilburg. Net als het boek ‘If mayors ruled the world’ van Benjamin Barber trouwens, waarin overtuigend wordt beschreven dat oplossingen voor maatschappelijke problemen op het niveau van steden ontstaan.
De Staat van Tilburg wordt een online journalistiek platform dat zich er primair op richt om de inwoners van Tilburg in staat te stellen beter en effectiever te participeren in de lokale gemeenschap. Het doel is: het verspreiden van kennis en informatie om de Tilburgse gemeenschap te stimuleren de stad veiliger, gezonder, gezonder, leuker, schoner, mooier, etc. te maken. De verhalen en opinies die gepubliceerd worden zijn activerend, constructief en kritisch. Voor een journalist van De Staat van Tilburg is het niet voldoende om nieuws te melden, verslag te doen van of tegels te lichten. Van hem of haar wordt ook verlangd zaken in een duidelijk perspectief te plaatsen (uitleg en context geven) en/of op zoek te gaan naar opinies en feiten die ertoe kunnen bijdragen dat situaties in de stad verbeteren. Elk artikel, filmpje of audio-item moet het lokale debat verrijken en zo mogelijk oplossingen aanreiken. Die mogelijke oplossingen worden niet alleen lokaal gezocht, maar wereldwijd. Als er in Tilburg bijvoorbeeld wordt geworsteld met een groeiende groep jongeren met obesitas in arme wijken kan het goed zijn dat er in een stad in de VS een prachtig obesitasproject bestaat waar Tilburg van kan leren. Door die kennis als het ware Tilburg in te trekken, verrijkt De Staat van Tilburg het lokale debat en biedt het perspectief.
Om deze journalistieke taak goed te vervullen heb je veel journalisten nodig, maar wat nog meer nodig is, is kennis; kennis over wat er speelt in buurten en bij organisaties in de stad, kennis over mensen met interessante ideeën en initiatieven, vakkennis over tal van thema’s. Al die kennis is aanwezig in een stad. De logische gedachte is dan ook om de kennis die aanwezig is bij de inwoners van Tilburg maximaal te gebruiken voor de verhalen op De Staat van Tilburg.
Het idee is om de Staat van Tilburg te organiseren rondom kennisgroepen. Kennisgroepen op het gebied van bijvoorbeeld veiligheid, armoede, kunst, verkeer, wonen, onderwijs, gezondheid, zorg etc. Aan deze kennisgroepen, die geleid worden door een of meer –betaalde- journalisten, kunnen in principe alle Tilburgers deelnemen. In die kennisgroepen bediscussiëren de deelnemers –zowel in een webomgeving als fysiek aan een tafel in het pand van De staat van Tilburg- waarover er gepubliceerd moet worden en hoe. Deelnemers kunnen daarbij zowel informatie inbrengen uit hun eigen leefwereld als vakkennis. In teams worden onderwerpen opgepakt (research en productie). De journalisten zijn daarbij ook coach van de –vrijwillige- burgers die op d een of andere manier bijdragen aan de totstandkoming van een productie (tekst, video, audio, crossmediaal). Behalve kennis brengen, halen de deelnemers ook kennis uit de kennisgroepen. Bovendien zouden kennisgroepen experts kunnen uitnodigen om hun kennis over een bepaald terrein te vergroten. Daarnaast moeten deelnemers aan kennisgroepen de mogelijkheid hebben om hun journalistieke vaardigheden te verbeteren. Mensen die video-items willen leren maken of beter willen leren researchen of schrijven, moeten daartoe gratis in de gelegenheid worden gesteld.
Alle publicaties worden geplaatst binnen een webomgeving (website en app). Het zou mooi zijn als er een keer per twee weken een papieren versie van De Staat van Tilburg zou kunnen verschijnen. De content is niet gratis, alhoewel er wel delen van de content gratis moeten zijn. Tilburgers die aantoonbaar van een minimuminkomen moeten rondkomen zouden een gratis inlog moeten kunnen krijgen. Het gaat er immers om zoveel mogelijk mensen te betrekken bij wat er in de stad gebeurt en zou kunnen gebeuren.
Gezien het maatschappelijke doel van De Staat van Tilburg zou het een social enterprise moeten worden. Een club waar burgers lid van kunnen worden voor een aantal tientjes per jaar. de Staat van Tilburg zou geen commerciële advertenties moeten plaatsen, maar advertentieruimte (gratis) beschikbaar moeten stellen aan maatschappelijke initiatieven (bijvoorbeeld burgerinitiatieven).
Vernieuwend
Het grote verschil met de bestaande regionale journalistiek is dat de Staat van Tilburg zich niet primair richt op actuele nieuwsvoorziening, maar een journalistiek medium is dat als primaire doel heeft het verbeteren van het functioneren van de lokale democratie. De Staat van Tilburg is tevens een hub naar websites van maatschappelijke organisaties en burgerinitiatieven in de stad.
Impact
Als de Staat van Tilburg realiteit wordt, is het de belangrijkste informatiebron voor lokale politici en burgers om te weten wat er in de stad speelt. De Staat van Tilburg beschrijft de issues in de stad die ertoe doen, stimuleert het lokale debat door oplossingsrichtingen te zoeken en activeert door over maatschappelijke (burger)initiatieven te schrijven en hen de mogelijkheid te geven te adverteren, bijvoorbeeld om mensen op te roepen om met hun initiatief mee te doen.
Overdraagbaar
Vanuit De Staat van Tilburg kunnen geïnteresseerden in andere steden en regio’s geadviseerd worden hoe zij een vergelijkbaar medium kunnen oprichten dat past bij hun lokale omstandigheden.
